SEMINARIA „O EDUKACJI OD POCZĄTKU”

Celem seminariów „O edukacji od początku” było zapoczątkowanie dyskusji o założeniach, jakie leżą u podstaw edukacji: Jakie są jej cele? Kim są w naszym rozumieniu dziecko i nauczyciel? Co to jest wiedza? Jak się uczymy? Na jakich wartościach powinna być oparta edukacja? Czym są wartości dla dziecka? Czym są wartości dla dorosłego?

Rozmowa o edukacji naszych dzieci jest bardzo ważna dla przyszłości nie tylko dzieci, ale nas wszystkich i dlatego nie chcieliśmy ograniczać jej do kręgu ekspertów – pedagogów. Do dyskusji zapraszaliśmy osoby znaczące w polskiej przestrzeni publicznej i mające wpływ na nasze życie społeczne i intelektualne.

Czas trwania:

luty-czerwiec 2013

Działania:

W ramach cyklu odbyły się trzy spotkania:

„Po co nam edukacja?”
Rozmawialiśmy o celach edukacji, o tym czego szkoła uczy i czego chcielibyśmy żeby uczyła. Do dyskusji zaprosiliśmy między innym dr hab. prof. UW Małgorzatę Żytko (UW) oraz dr hab. Piotra Laskowskiego (UJ, Wielokulturowe Liceum im. Kuronia w Warszawie). Spotkanie otworzył Pan Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka.

„Władza i demokracja w przedszkolu”
Dyskutowaliśmy na temat władzy i demokracji w przedszkolu. Towarzyszyły nam następujące pytania: Jak zorganizować przestrzeń i proces edukacji, żeby dzieci mogły mieć na nie autentyczny wpływ? Co oznacza „demokracja w przedszkolu”? Spełnienia jakich warunków wymaga? Spotkanie prowadziły Barbara Roehrborn z Fundacji Rozwoju Dzieci, która przedstawiła koncepcję władzy w edukacji Michela Foucault, Pierre’a Bourdieu oraz Basila Bernsteina) oraz dr Katarzyna Gawlicz z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, która wygłosiła wykład na temat demokracji w przedszkolu na przykładach zaczerpniętych z własnych badań m.in. wywiadów z dziećmi oraz obserwacji prowadzonych w placówkach edukacyjnych, które pokazują, jak przejawia się władza dorosłych w miejscach przeznaczonych dla dzieci, ale też – jak można zmieniać przedszkola i żłobki w miejsca demokratyczne.

„Wartości w edukacji”
Tematem spotkania były wartości w kontekście roli nauczyciela i dziecka w procesie edukacyjnym. Spotkanie prowadzili prof. Olaf Żylicz ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej i prof. Małgorzata Żytko w Uniwersytetu Warszawskiego.

Wystąpienie prof. Olafa Żylicza dotyczyło rozwoju moralnego i kształtowania charakteru w odniesieniu do edukacji. Jak dzieci przyswajają wartości i normy moralne oraz odróżniają dobro od zła? Jak interakcje z innymi osobami (rodzicami, rodzeństwem, nauczycielami) przyczynia się do moralnego rozumienia? Co rodzice i nauczyciele mogą zrobić, żeby wspierać rozwój moralny dzieci?

Prof. Małgorzata Żytko swoje wystąpienie poświęciła roli nauczyciela. Prof. Żytko wyróżniła dwa sposoby myślenia o celach pracy nauczyciela: pierwszym celem byłoby wykształcenie przez dziecko nawykowego sposobu robienia czegoś – powtarzania określonych czynności aż do mistrzostwa, w drugim – nabycie przez dziecko umiejętności używania wiedzy do rozwiązywania problemów, planowania działań w określonym kontekście, dokonywanie zmian. Bariery w nauczycielskiej emancypacji to m.in.: dominacja potocznej wiedzy, przymus programowy, stereotypy metodyczne, ograniczenia instytucjonalno-systemowe. Przełamać te bariery mógłby dialog i wspólnota osób zajmujących się edukacją w ramach różnych profesji.